Her geçen gün daha rekabetçi hale gelen bir dünyada yaşamak ve çalışmak için gerekli becerilerin sayısı katlanarak artıyor. Eğitim kurumları ve aileler teknoloji bilgisi, medya okuryazarlığı, yabancı dil gibi becerilere öncelik verirken, aslında insan olmanın en temel özelliklerinden biri olan düşünme, sorgulama ve anlama becerileri kazandıran felsefe eğitimi göz ardı ediliyor. Oysa ki bilim ve sanat gibi toplumları ve dünyayı ileri götüren alanlar için bu beceriler vazgeçilmez önem taşıyor. Üstelik Türkiye, Anadolu topraklarında yetişmiş sayısız filozof sayesinde dünyanın düşünce mirasına ev sahipliği yapan en önemli ülkelerden biri.
Felsefe sorular sordurur, çocukların sorunlara çözüm üreten bireyler olarak yetişmelerine katkıda bulunur.
Yaz tatili, yıl boyunca ödevler ve okumalarla vakit geçiren çocuklar için daha özgür bir öğrenme ve keşfetme fırsatları sunan bir dönem. Öğretmenler bu dönemin iyi değerlendirilmesinin bir sonraki okul yılında çocukların akademik başarılarını yükselttiğine ve karakterler gelişimlerine katkıda bulunduğuna dikkat çekiyor. Yaz aylarında öğrencilerin yıl içinde zaman bulamadığı fiziksel ve sosyal aktivitelere katılması, eleştirel düşünme becerilerini besleyecek felsefe gibi alanlarla daha yakından tanışması zihinsel ve duygusal gelişimlerini hızlandırıyor. Felsefe ile erken yaşlarda tanışmak, çocukların hayat yolculuğunda kendi benliklerini, çevrelerinde ve dünyada gördükleri olayları daha iyi anlamlandıran ve karşılaştıkları sorunlar karşısında doğru soruları sorarak çözüm üreten bireyler olarak yetişmelerine katkıda bulunuyor.
Felsefe, çocuklara evrensel değerler, etik sorumluluklar ve mantık kuralları gibi temel düşünme becerileri kazandırıyor.
Çocuklar büyürken kendilerini ifade etme yeteneklerini geliştirirken, çevreleriyle daha sağlıklı ve yapıcı iletişim kurmak için çaba gösterir. Kimi zaman da çevrelerinde ve dünyada gördükleri olaylar karşısında çaresiz ve kafası karışık hisseder. Felsefe eğitimi, çocukların soru sorma becerileri güçlendirirken, onların yaşantılarını ve dünyayı anlamlandırmalarına destek olur. Yüzyıllar boyunca filozofların kendileri gibi yaşamı ve dünyayı sorguladığını bilmek onlara kendilerini güvende ve iyi hissettirir. Soru sorabilmek çocuklarda merak duygusunu besler ve kalıcı öğrenmeyi teşvik eder. Felsefe aynı zamanda çocukların soyut düşünme yeteneklerini geliştirerek, farklı perspektifleri anlama ve değerlendirme becerilerini kazandırır. Bu beceriler bir sonraki adımda çocukların empati kurma refleksini edinerek daha barışçıl ve uzlaşmacı bireyler olmasına yardımcı olur.
Lise öğrencilerin felsefeye olan ilgisi uluslararası yarışmalarda başarı getirdi
Hisar Okulları lise 11. sınıf öğrencisi Lea Alin T. bu yıl İrlanda’da Dublin Üniversitesi’nde gerçekleşen Young Philosopher Awards’da “A Kabbalist’s Otherness” başlıklı yazısıyla hem 16-17 yaş kategorisinde hem de bütün yaş kategorilerinde birinci olarak seçilerek Overall Winner Of the International Grand Prize ödülüne layık görüldü. Bir yandan 11. sınıf öğrencilerinden Su F. “Loneliness and Belonging” başlıklı çalışması ile Most İnnovative Philosophy yazısındaki kategoride Highly Commended (Yüksek Övgü) ödülünü almaya hak kazandı. 10. Sınıf öğrencimiz Giray Alkın E. ise pek çok ulusal yarışmada elde ettiği başarıların yanı sıra “Uluslararası Baltık Denizi Felsefi Deneme Yazma Yarışması”nda bronz madalya kazandı.
“PC4 Yaklaşımı çocukların gelişimi için neden önemli?”
Hisar Okullar Lise Müdürü Okan Uzelli felsefenin çocuk gelişiminde neden önemli olduğuyla ilgili bilgi verdi: “Dünyada, öğrencilerin akademik alanlardaki başarılarını geliştirmenin yanı sıra, akıl yürütme becerilerinin de güçlendirilmesi modern pedagojinin önemli bir unsuru. Eleştirel düşünme ve akıl yürütme becerilerinin kazanımı için en ideal yıllar ise erken çocukluk yaşları. Bu nedenle “Çocuklar için Felsefe” (Philosophy For Children P4C) olarak adlandırılan bir pedagojik yaklaşımın ortaya konulmasıyla önemli bir adım atılmıştır. Derin düşünme ve sorgulama temelli öğrenme modeli üzerine kurulan P4C, sanattan etiğe, matematikten bilime kadar her konuda kullanılabilecek “Soruşturma Topluluğu” oluşturmaktadır. Belirttiğim alanlardaki güncel yaklaşımları izlemek ve profesyonel gelişimimizi sürdürmek amacıyla, 2022 yılında Hisar Okulları akademik kadrosu olarak biz de P4C eğitimlerimizi tamamladık ve alandaki müfredat geliştirme çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
Hisar Okulları felsefeyi akademik programıyla sınırlı tutmuyor okul hayatının içine de alıyor. Bu bağlamda İstanbul Liseleri Felsefe Kulüpleri Platformu’nun (İLFKP) yıl içi etkinlikleri kapsamında 2016’dan bu yana okulumuzda İnsan Hakları Günü etkinliği düzenliyoruz. Etkinliğe Türkiye’deki devlet ve özel okullarındaki öğrencilerin yanı sıra değil dünyadan da öğrencileri katılıyor. Etkinlik baştan sonra Sosyal Bilimler Bölümü öğretmenleri liderliğinde Hisar Lisesi öğrencileri organize ediliyor.
Okulumuzda konuk ettiğimiz değerli filozof ve akademisyen Prof. Dr. İoanna Kuçuradi’nin önemli tespitleri var. Kuçuradi öğrencilerdeki en temel eksikliklerden biri olan bitenlerdeki bağlantıları görememe, objeye/nesneye bakmayı öğrenememe olduğunu söylüyor. Öğrencileri bahsedilen modüler kafalardan çıkarmak için onları erken yaşlardan itibaren felsefe ile tanıştırmalı ve etik yeteneklerini geliştirecek çalışmalar yapmalıyız. Ancak bu şekilde bilimde, sanatta, iş hayatında ve elbette ki özel hayatlarında sorunlar karşısında yaratıcı, çözümcü ve barışçıl bireyler yetiştirebiliriz.”
Felsefeye giriş yapmak isteyen öğrencilere okuma önerileri:
- Sophie’nin Dünyası- Jostein Gaarder: Sophie’nin gizemli bir filozofla olan yazışmalarını anlatır. Felsefi kavramları merak uyandırıcı bir hikaye içinde sunar.
- Felsefe Makinası- Peter Worley: Bu kitap, çocuklara felsefenin temel kavramlarını anlatan bir rehber niteliğindedir. Felsefi düşünme becerilerini geliştirmeye yardımcı olur.
- Çocuklarla Felsefe Oyunları-Luca Mori İnteraktif oyunlar, bulmacalar ve düşünce deneyleri aracılığıyla çocukların felsefi düşünme becerilerini eğlenceli bir şekilde geliştirmelerine olanak tanır.
- Sokrates’in Savunması – Platon
- Felsefe Terimleri Sözlüğü – Prof. Dr. Bedia Akarsu
- Türkiye’de ve Dünyada İnsan Hakları Eğitimi – Prof. Dr. İoanna Kuçuradi